Ticaret Bakan? Mehmet Mu?, Bakanl???n Konferans Salonu'nda Türkiye ?hracatç?lar Meclisi (T?M) Ba?kan? ?smail Gülle ile düzenledi?i bas?n toplant?s?nda eylül ay? d?? ticaret rakamlar?n? aç?klad?.

?hracat?n, ülke ekonomisinin lokomotifi olmaya devam etti?ine dikkati çeken Mu?, 2021 y?l? boyunca ortaya konulan güçlü ihracat performans?n?n eylül ay?nda da sürdü?ünü söyledi.

Mu?, ihracat rakamlar?na ili?kin ?u bilgileri verdi:

"?hracat?m?z, geçti?imiz y?l?n eylül ay?na göre yüzde 30'luk art??la 20,8 milyar dolar seviyesinde gerçekle?mi?tir. Yani Cumhuriyet tarihimizde ilk kez ayl?k bazda 20 milyar dolar e?i?ini a?m?? bulunmaktay?z. Ayr?ca son 12 ayl?k ihracat de?erimiz 212,2 milyar dolarla yeni bir Cumhuriyet rekoru k?rmay? ba?arm??t?r. Bu de?erle y?l sonu Orta Vadeli Program (OVP) hedefimiz olan 211 milyar dolar?n da üzerine ç?km?? oluyoruz. Bu, ihracat anlam?nda elde edilmi? çok büyük bir ba?ar?d?r. Bu ba?ar? hikayesinin artarak devam edece?ine ve büyümeyi kal?c? k?laca??na inanc?m tamd?r."

Mu?, ocak-eylül döneminde ise ihracat?n geçen y?l?n ayn? dönemiyle kar??la?t?r?ld???nda yüzde 36 artarak 161 milyar dolar olarak gerçekle?ti?ini bildirdi.

Bakan Mu?, ithalat verilerine ili?kin olarak da ?unlar? söyledi:

"?thalat?m?z, eylül ay?nda geçti?imiz y?l?n ayn? ay?na göre yüzde 12 art??la 23,4 milyar dolar olmu?tur. Ocak-eylül dönemi ithalat?m?z, 2020'nin ayn? dönemine göre yüzde 24 art??la 193,4 milyar dolar olarak gerçekle?mi?tir. ?u hususun memnuniyetle alt?n? çizmek isterim ki 2021 y?l? eylül ay?nda gerçekle?en 44,2 milyar dolar de?erindeki ticaret hacmi en yüksek ayl?k d?? ticaret hacmidir."

Bir di?er önemli gösterge olan ihracat?n ithalat? kar??lama oran?n?n, ocak-eylül döneminde geçen y?la göre 7,5 puan art??la yüzde 83,3'e yükseldi?ine dikkati çeken Mu?, bir zamanlar bu oran?n yüzde 50'li seviyelerde oldu?unu belirtti.

Eylül ay?nda ise ihracat?n ithalat? kar??lama oran?n?n geçen y?l?n ayn? ay?na göre 12,2 puan art??la yüzde 88,9'a ula?t???n? dile getiren Mu?, d?? ticaret aç???n?n da ocak-eylül döneminde geçen y?l?n ayn? dönemine göre yakla??k yüzde 15 azalarak 32,4 milyar dolara geriledi?ine i?aret etti.

"F?NANSMAN ?MKANLARI TEM?N ED?LECEK"

Bakan Mu?, hükümet olarak önemli ba?ar?lara imza atarken ihracatç?lar?n gösterdi?i özverinin fark?nda olduklar?n? belirtti.

?hracatç?lar?n önündeki engelleri kald?rmak için var güçleriyle çal??t?klar?n? vurgulayan Mu?, finansmana eri?imin ihracatç?lar?n en önemli meselelerinden birisi oldu?unu bildiklerini söyledi.

Bu noktada kolayla?t?r?c? ad?mlar konusunda birtak?m isti?arelerde bulunduklar?n? belirten Mu?, ?unlar? kaydetti:

"Neticede Say?n Cumhurba?kan?'m?z?n 2 hafta önce müjdesini verdi?i ?hracat? Geli?tirme Fonu'nu kurgulad?k. ??te bu fon ile tamamen ihracat odakl? ve sadece ihracatç?lar?m?za hizmet verecek bir finansman imkan?n? sunuyor olaca??z. ?hracat? Geli?tirme Fonu, ihracat?m?zda yakalad???m?z seviyeleri daha da yukar?ya ta??yacak finansman imkanlar?n? temin edecektir. Birçok farkl? kurumun el birli?iyle ortaya ç?kacak bu güçlü yap? sayesinde, ihracatç?lar?m?z?n finansmana eri?iminde teminat sorununu ortadan kald?raca??z. Ben bir kez daha bu yeni fonun, ki biz buna k?saca ?GF diyoruz, ihracatç?lar?m?za hay?rl? u?urlu olmas?n? temenni ediyorum. Benzer ?ekilde, ihracatç?lar?m?za finansman çe?itlili?i sa?lamak ve finansman kalitesini art?rmak amac?yla Eximbank'? yeniden yap?land?rmay? planl?yoruz. Bu yeniden yap?land?rma OVP'ye dahil edilmi? olup bu konudaki kanun de?i?ikli?i çal??malar?, halihaz?rda Meclis'imizin gündemindedir. Eximbank'?n yeniden yap?land?r?lmas?yla daha güçlü bir altyap?ya sahip, daha rekabetçi ve nitelikli hizmet sunan bir kurum ortaya ç?kacakt?r."

Ekonominin 2021 y?l?nda yakalad??? güçlü ivmenin devam etti?ine i?aret eden Mu?, OECD'nin son raporunda Türkiye'nin 2021 y?l? büyüme tahmininin yüzde 5,7'den yüzde 8,4'e ç?kar?ld???n?, önemli bir kredi derecelendirme kurulu?unun da Türkiye'ye yönelik 2021 y?l? ekonomik büyüme tahminini yüzde 8,6'ya yükseltti?ini an?msatt?. Mu?, büyümeye sadece rakamsal olarak bakmad?klar?n? ve büyümenin niteli?ine de önem verdiklerini söyledi.

Mu?, küresel ekonomiye ili?kin beklentilerin, ülkenin ekonomik performans?ndaki olumlu ivmenin ve devler ligine do?ru ilerleyi?inin sürece?ine i?aret etti?ini belirterek, öncü göstergelerin gelecek dönemde de ekonomideki bu olumlu ivmenin devam edece?ini ortaya koydu?una i?aret etti.

ENFLASYON KÜRESEL SORUN

Küresel ekonomideki talep art???, artan navlun fiyatlar?, konteyner tedarikindeki s?k?nt?lar ve kurakl?k gibi etkenlerin küresel girdi fiyatlar?n? üst seviyelere ç?kard???n? an?msatan Mu?, "ABD'de a?ustos ay?nda aç?klanan rekor üretici fiyat endeksinin (ÜFE) ard?ndan, Avrupa Birli?i'nde de ÜFE yüzde 12'ye yükselerek 20 y?l?n zirvesine ç?km??t?r. Petrol fiyatlar? son üç y?l?n zirvesine ç?karak 80 dolar seviyelerini görmü?tür. Önümüzdeki aylarda Avrupa'n?n 70'li y?llardaki petrol krizinden belki de daha a??r bir do?al gaz sorunu ya?ayaca?? ortadad?r. Dünya ekonomisiyle bütünle?mi? ülkemizin de küresel geli?melerden etkilenmemesi mümkün de?ildir. Geldi?imiz noktada enflasyon art???, küresel bir sorun olarak kar??m?zda durmaktad?r." diye konu?tu.

Bakan Mu?, dünyadaki bu geli?melerin son dönemde Türkiye'de ya?anan fiyat art??lar?ndaki etkisini göz ard? edemeyeceklerini ifade ederek, Bakanl?k olarak piyasada haks?z fiyat art??lar? yap?ld???na ili?kin iddialar? içeren baz? ?ikayetler ald?klar?n? an?msatt?.

"???N? DÜRÜST YAPAN ??LETMELER DENET?MDEN MEMNUN"

Vatanda?lardan gelen bu ba?vurulara Bakanl?k olarak kay?ts?z kalmad?klar?n? ve derhal harekete geçtiklerini bildiren Mu?, ?unlar? belirtti:

"Bu kapsamda, ticaret il müdürlüklerimiz vas?tas?yla 81 ilimizde rutin olarak yapt???m?z denetimleri daha da s?k?la?t?rd?k. Tüm denetim elemanlar?m?z? seferber ederek özellikle g?da, sebze ve meyvede arz talep dengesiyle uyu?mayan haks?z ve manipülatif fiyat art??lar?n? incelemeye ald?k. Buna ilave olarak, Bakanl???m?za ba?l? olan Rehberlik ve Tefti? Ba?kanl???m?z? harekete geçirerek, sebze ve meyve hallerinde incelemeler ba?latt?k. ?lk etapta 9 büyük?ehrimizde bulunan 10 toptanc? halinde inceleme yapmak üzere müfetti? görevlendirmesi yapt?k. Daha sonraki süreçte 5 zincir marketle ilgili yine müfetti?leri göndermek suretiyle bir inceleme sürecini ba?latt?k. Keza bir ba?ka sektör olan otomotivde de bir ad?m att?k. ÖTV matrah de?i?ikli?i kaynakl? indirimleri, çe?itli usulsüzlüklerle fiyatlara yans?tmayanlara ili?kin tefti? ba?kanl???m?z? harekete geçirdik. Bu çerçevede, piyasay? bozucu faaliyette bulunanlara kar?? gereken tedbirleri ald?k ve almaya devam ediyoruz."

Kanunlara riayet eden, i?ini dürüst yapan i?letmelerin ve esnaf?n denetimlerden memnun oldu?unu gördüklerine i?aret eden Mu?, ?öyle konu?tu:

"Zira burada yapt???m?z denetimler, hiçbir surette serbest piyasa ko?ullar?na müdahale ?eklinde olmam??t?r ve olmayacakt?r. Özellikle son dönemlerde yapt???m?z denetimleri 'Polisiye tedbirlerle fiyatlar? dü?ürmeye çal???yorlar' ?eklinde lanse etmeye çal??an baz? art niyetli çevrelerin oldu?unu görüyoruz. Bugüne kadar haks?z yorumlarla 'Neden denetleme yap?lm?yor?' diyen baz? muhalif çevrelerin, bugün 'Niçin denetleme yap?yorsunuz?' yaygaras? koparmas?n?n bizim aç?m?zdan hiçbir k?ymetiharbiyesi yoktur. Zira bu çevrelerin derdi, vatanda??m?z?n a??, ekme?i ve refah? de?il, kendilerinin siyasi rant elde etme çabas?d?r. ?unu anlamakta zorlan?yoruz, kamunun denetleme yetkisini kullanmas?ndan kim, neden rahats?z olur? Yap?lan denetimler, polisiye tedbirlerle fiyatlar? dü?ürme çabas? de?ildir. Kamunun denetleme görevini yerine getirmesidir. Ticari ve ekonomik faaliyetlerin hukuka uygun ?ekilde yap?lmas?n? sa?lamakt?r. Biz Ticaret Bakanl??? olarak denetim sorumlulu?umuzu yerine getiriyoruz. Bu bizim hem görevimiz hem de sorumlulu?umuz. Tar?m ve Orman Bakanl???m?z tar?msal üretim noktas?nda, Hazine ve Maliye Bakanl???m?z ile Merkez Bankam?z enflasyonla mücadele noktas?nda bugüne kadar oldu?u gibi bundan sonra da gereken çal??malar? yapmaya devam edecektir."

"PAR?S ?KL?M ANLA?MASI'NIN ONAY SÜREC? TAMAMLANACAK"

Bakan Mu?, gelecek y?llarda küresel talebin bölgesel da??l?m?n?n ciddi biçimde dönü?ümüne ?ahit olunaca??n? aktar?rken, Afrika ve Güney Asya'n?n küresel gelirden ald??? pay?n düzenli artaca??n?n beklendi?ini söyledi.

?hracat?n üçte ikisinin, ortalama uzakl??? 2 bin kilometreye kadar olan ülkelere yap?ld???n? belirten Mu?, "Uzak Ülke Stratejimizle küresel ekonomideki bu de?i?imi dikkate al?yor ve dünya ekonomisinden yüzde 64 pay alan, ortalama mesafesi yakla??k 8 bin kilometre olan pazarlar? hedefliyoruz." dedi.

Mu?, bu durumun Türkiye'nin en büyük ticaret orta?? Avrupa'dan uzakla?mak anlam?na gelmedi?ini dile getirdi.

Bakanl?k olarak, d?? ticaret politikas?n? 20-30 y?ll?k beklentileri dikkate alarak ?ekillendirdiklerini ifade eden Mu?, AB pazar?nda gösterilen ba?ar?y?, uzak pazarlarda da özel sektörle el ele vererek süratle yakalayacaklar?n? söyledi.

Mu?, Kovid-19 sonras? dönemde küresel tedarik zincirlerinde ya?anan de?i?im neticesinde dünyaca ünlü markalar?n yat?r?mlar?n? Uzak Do?u'dan Türkiye'ye kayd?rd???n? belirterek, ?öyle devam etti:

"Geçti?imiz günlerde Fransa D?? Ticaret ve Yat?r?m Bakan? ile JETCO toplant?s? vesilesiyle ?stanbul'da fevkalade verimli bir görü?me gerçekle?tirdik. Bu görü?mede çok say?da Frans?z ?irketinin Türkiye'de yat?r?m yapma haz?rl???nda oldu?unu ö?rendim. Dolay?s?yla Türkiye'ye yönelik ciddi bir yat?r?m i?tah?n?n oldu?unu memnuniyetle görüyoruz."

Mu?, Türkiye'nin yabanc? yat?r?mc?lar için güvenilir bir ortak, küresel tedarik zincirlerinde de güvenli bir liman olma özelli?ini korumaya devam edece?ine dikkati çekti.

Küresel ticaretin de en önemli gündem maddelerinden birinin iklim de?i?ikli?i ve buna ba?l? olarak giderek önem kazanan ye?il dönü?üm oldu?unu belirten Mu?, gelecek ku?aklara daha ya?anabilir bir dünya ve sürdürülebilir bir ekosistem b?rakabilmek için Türkiye olarak sorumluluklar?n?n fark?nda olduklar?n? söyledi.

Mu?, kas?mda Glasgow'da gerçekle?tirilecek ?klim De?i?ikli?i Zirvesi öncesinde Paris ?klim Anla?mas?'n?n onay sürecinin tamamlanaca??n? bildirdi.

Avrupa Ye?il Mutabakat?'na uyum için kapsaml? bir eylem plan?n? da yak?n tarihte haz?rlad?klar?n? an?msatan Mu?, "Ülke olarak daha sürdürülebilir bir dünya için elimizi ta??n alt?na koyuyoruz ve koymaya devam edece?iz. ?klim de?i?ikli?i politikalar?n?n birçok alanda yans?malar? olmaktad?r. Üretimden ihracata kadar çe?itli alanlarda ciddi bir yap?sal dönü?üm gerçekle?tirilecektir. Hükümet olarak özel sektörümüzle el ele vererek, de?i?en küresel tercih ve önceliklerle daha uyumlu ve daha rekabetçi bir ekonomiye geçi? sa?layaca??z." de?erlendirmesinde bulundu.

Bakan Mu?, do?aya en fazla zarar? veren ülkelerin en fazla yükü s?rtlanmas? gerekti?i kanaatinde olduklar?n? belirterek, taleplerinin iklim de?i?ikli?iyle mücadelede devletler aras?nda hakkaniyete dayal? bir yük payla??m?n?n yap?lmas? oldu?unu kaydetti.